EL NEÑU AZUL

L'otru día tuvimos viendo dalgunes de les emociones que sentimos y qué ye lo que orixina esa emoción. Güei vamos siguir repasando emociones y sentimientos y lo vamos facer a traviés d'un cuentu perguapu llamáu "El neñu azul".

A lo llargo del cuentu, el protagonista, que ye diferente al restu de persones, va esperimentar refugu (rechazo) e incomprensión por parte de la xente. Les emociones del neñu van gonpiándolu a midida que va descubriendo diferentes elementos que pertenecen al so mundu.

El cuentu ye un espectáculu visual y sonoru que nun vos podéis perder. Atentos al so final.

Aconséyovos qu'enantes de lleer el cuentu, echéis-y una güeyada al vocabulariu pa entendelu meyor.

 

PROYECTU "EN FAMILIA": GÜELISMU

Tamos yá a metá de selmana y ye momentu de mover l'esqueletu con Pop Piquiñín.

La canción que vos traigo güei llámase "güelismu" y trata sobre una neña que suaña con vivir d'una forma especial. Vamos averiguar cómo-y gustaría vivir a esta neña, escuchando'l cantar.

Escucháu'l cantar, vamos facer un par d'actividaes percencielles:

LES EMOCIONES

Vamos a entamar la selmana con dalgo que ye común a tol mundu. Da igual que seyas un neñu, una muyer o un vieyu; toos y toes esperimentamos emociones.

Les emociones son respuestes del nuestru cuerpu a situaciones concretes que nos ocurren. Por exemplu, pueo albergar sentimientos de tristura si suspendo un esame o discuto col mio meyor amigu o amiga.

La tristura sería un sentimientu negativu anque tamién hai sentimientos que son positivos, como la felicidá que me producen los besos y abrazos de los mios seres queríos.

La felicidá y la tristura nun son los únicos sentimientos que podemos esperimentar, dau qu'esisten una riestra sentimientos que van configurando'l nuestru carauter. Si queréis conocer más sentimientos, pinchái nel dibuxu:

LOS BOLECHAS

¿CONOCÉIS A LOS BOLECHAS?

Los bolechas ye una serie de televisión dirixida pa neños y neñes, na que los sos protagonistes son seis hermanos y el so perru (un husky siberianu). Nella van narrándose histories que-yos van asociendo de la so vida cotidiana d'un mou risonderu (divertido) y graciosu.

Pinchando na imaxe, podréis conocer información sobre los hermanos y el perru. Pa ello, namái tenéis que dir pinchando nos diferentes nomes qu'apaecen na manzorga (mano izquierda) pa conocer los estremaos datos.

Nesta otra imaxe, hai un par de xuegos basaos na serie de televisión; ún d'ellos tien que ver cola memoria y nel otru tendréis qu'atinar cola puntería.

 Y esti ye un capítulu de la serie. Dura al rodiu de 9 minutos y a lo llargo d'él van apaecer una riestra d'entrugues que vais tener que contestar pa que'l capítulu siga avanzando. ¡Muncha suerte coles respuestes!

PROYECTU "EN FAMILIA": LA PRINCESA CELESTE

Si vos entrugara qué ye lo más importante nes vuestres vides, seguramente munchos de vosotros y vosotres, por nun dicir toos y toes, diríeis que ye la familia.

La familia ta compuesta por un grupu de miembros que tienen dalgún parentescu con nós (pà, ma, güelu, güela, tíu, tía...). Estos miembros familiares dannos cariñu, ensénennos a ser meyores persones y ayúdennos nos diferentes problemes y dificultaes que nos vamos dir encontrando a lo llargo de la nuestra vida.

La familia busca, a traviés de les sos aiciones, que seyamos felices y teamos contentos. La forma que tienen d'influyir na nuestra felicidá pue ser mui diversa. Darréu, voi ponevos un exemplu concretu de cómo la familia busca'l nuestru bienestar y lo voi facer mediante un cuentín curtiu llamáu LA PRINCESA CELESTE. Dempués de la llectura, tendréis que realizar un par d'exercicios rellacionaos cola familia. Espero que lo disfrutéis.

LOS MESES DEL AÑU

Escolinos y escolines, ye momentu de repasar los meses del añu n'asturianu. 

Como yá toos y toes sabréis, un mes ye un periodu de tiempu que comprende 30 o 31 díes. Anque hai una esceición a esta regla, yá que tenemos un mes del añu que dura menos díes. Ye un mes curtiu pero intensu yá que l'orbayu y el mal tiempu son frecuentes durante esos díes. A estes altures imaxino que yá sepáis que toi faciendo referencia al mes de febreru.

Anque la mayoría de los meses del añu n'asturianu son bastante asemeyaos al castellán, hal dalgunos meses que cambien dalgo y unos pocos nos que'l mes n'asturianu y en castellán nun tienen nengún paecíu, cambien completamente.

Vamos repasar los meses del añu n'asturianu col cantar del grupu Skanda:

Déxovos tamién unes poques actividaes pa que faigáis dempués d'escucháu'l cantar. Pinchái nel mensaxe:

 

OFICIOS TRADICIONALES ASTURIANOS

Asturies ye una rexón na qu'esisten bien (munchos) d'oficios. Dalgunos son de sobra conocíos y nun tendréis nenguna dificultá n'esplicar a qué se dedica un mecánicu, una peluquera o un cocineru.

Sin embargu, hai oficios que nun tamos tan acostumbraos a escuchar, dau que pertenecen a la tradición asturiana. 

Un exemplu ye'l madreñeru o la madreñera, persona que se dedica a facer madreñes. Esti oficiu tuvo muncha importancia nel pasáu y anque anguaño (na actualidá) perdió puxu, sigue tando presente en dalgunes zones rurales asturianes.

 Otru oficiu nun tan conocíu na nuestra época ye'l del cesteru o la cestera y que consiste n'entecruciar les vares de blima (mimbre), a mou de filos, hasta facer una cestu o un paxu.

 Tamién ta l'oficiu de l'alfarería. Los alfareros y alfareres son les persones que trabayen col barru y son quienes a ellaborar macetes, botiyos (botijos), xarres, queseres, etc. emplegando les sos manes pa da-yos la forma a les estremaes pieces de barru.


Otros oficios tradicionales asturianos seríen: los ferreros (trabayen col fierro), los llagareros (desempeñen el so trabayu nun llagar, ye dicir, nun sitiu nel que se fai la sidra), los carreteros (acarreten mercancía en carros), los canteros (trabayen la piedra pa construyir), los parteros (ayudaben nos partos), los gaiteros, etc.


Repasaos dalgunos oficios tradicionales asturianos, ye momentu de trabayar un pocoñín la memoria con un xuegu rellacionáu precisamente colos oficios asturianos. Son 14 cartes que tán boca abaxo y l'oxetivu del xuegu ye qu'alcontréis la pareya de cada carta, buscando la imaxe y el nome del oficiu.

 

PROYECTU "EN FAMILIA": FACEMOS UN ÁRBOL XENEALÓXICU

Güei vais facer caún de vosotros y vosotres un árbol xenealóxicu. Pero lo primero que nos tenemos que preguntar ye ¿QUÉ YE UN ÁRBOL XENEALÓXICU?

Un árbol xenealóxicu ye un recursu qu'usamos pa representar de forma organizada los parentescos de los miembros d'una familia. Y como una imaxe val más que mil pallabres, preséntevos'l mio árbol xenealóxicu:

Nél podéis ver como'l mio nome "Javier" ta nel tueru del árbol xunto col de mio hermanu "Miguel Ánxel".
Xunto enriba nuestru, ta mio ma "Ánxeles" y mio pá "Miguel". Al llau de mio ma. ta so hermana "Lena" que ye mio tía. Del mesmu mou, averáu a mio pá, ta so hermanu "Xuan" que yera mio tíu.
Na parte más alta del árbol tán mios güelos maternos y paternos.
Mios güelos maternos son "María Luisa" y "Manuel".
Acabo nomando a los mios güelos paternos, que yeren "Xuan" y "Aurora".

Esi ye'l mio árbol xenealóxicu ¿Y el vuestru cuál ye?
Facéilu y mandáime una foto pa comprobar lo guapo que vos quedó. Ye importante que, amás del nome de la vuestra familia, pongáis debaxo'l parentescu que tien esa persona con vosotros y vosotres, como fici yo nel mio árbol.

L'APOSTROFACIÓN: LA

La selmana pasada tuvimos repasando l'apostrofación con EL y de como había tres maneres d'escribir esta pallabra (El, L', 'L) dependiendo de la terminación de l'anterior pallabra y del comienzu de la siguiente.

                                   El maestru escribe nel enceráu.

                                   L'escolín fizo un esame.

                                   Garró'l bolígrafu del suelu. 

Güei toca repasar otra pallabra que tamién apostrofa, pero en circunstancies estremaes o diferentes. Esa pallabra ye l'artículu femenín LA.

L'apostrofación de LA ye más cenciella que con EL, dau que solo hai dos formes distintes d'escribir LA:

 

Finada la esplicación, ye momentu de facer una actividá rellacionada cola apostrofación. Pinchái nel mensaxe:

 

LES MADREÑES

Ún de los calzaos que más importancia tuvo n’Asturies a lo llargo del tiempu, y tovía sigue teniendo, ye esti:

¿CONOCÉISLU?

Eso ye, son les madreñes, un calzáu que s’utilizaba pa caminar pelos caminos y caleyes asturianes, sitios que solíen tar embarraos debío al orbayu que cai davezu na nuestra rexón.

Nes zones rurales nun ye raru atopar a paisanos y paisanes trabayando la tierra con madreñes, dau que l’altura de la madreña protexe los pies de la humedá y el barru. El tacu ye la parte de la madreña que-y da esa altura.

Pero ¿y si vos dixera que les madreñes, amás de pa trabayar la tierra y caminar peles caleyes, tamién valen pa baillar el rock and roll?

¿NUN ME CREYÉIS?

Pues escuchái esti cantar del grupu musical Renacencia llamáu “El rock de les madreñes”

 

Pachu l’aldeanu ye un rapaz de Xixón
Tien ochenta años siempre tien buen humor
Nun pierde una fiesta onde haya folixón
Bailla’l xiringüelu y tamién rock and roll

Rock, rock, báillalu en madreñes
Rock, rock, báillalu en madreñes
Ríese de toos
y bailla en madreñes el rock

Tol mundu lu mira, cáusa-yos impresión
velu con madreñes nun conciertu de rock
Y cuando-y entruguen daqué so la cuestión
Diz que ye asturianu y que-y presta’l rock

Rock, rock, báillalu en madreñes
Rock, rock, báillalu en madreñes
Ríese de toos
y bailla en madreñes el rock

Pachu l’aldeanu diz que tien la razón
Diz que’l xiringüelu nun se riñe col rock
Hai quien pon playeros pa baillalu meyor
Pachu pon madreñes pa baillar el rock

Rock, rock, báillalu en madreñes
Rock, rock, báillalu en madreñes
Ríese de toos
y bailla en madreñes el rock

Pachu l’aldeanu ye un rapaz de Xixón
Tien ochenta años siempre tien bon humor
Nun pierde una fiesta onde haya folixón
Bailla’l xiringüelu y tamién rock and roll

Rock, rock, báillalu en madreñes
Rock, rock, báillalu en madreñes
Ríese de toos
y bailla en madreñes el rock
Ríese de tos
y bailla en madreñes el rock
Ríete de tos
y bailla en madreñes el rock

PROYECTU "LA COCINA": LES CASADIELLES

Asturies cuenta con una gran cantidá de llambionaes qu'endulcen la nuestra vida. Los frisuelos, les casadielles, l'arroz con lleche o les picatostes son dalgunos exemplos.

Nun ta de más recordar que, anque estos postres tean perbonos, debemos consumilos de forma ocasional dau que tienen munchu azucre y puen afeutar al nuestru cuerpu.

Ún d'esos postres típicos asturianos son les casadielles, un dulce que tien forma allargada y rellena de nuez y anís.

¿Queréis conocer tolos ingredientes que son necesarios pa facer unes casadielles?

Pues pinchái nel signu d'entruga.

L'APOSTROFACIÓN: EL

Güei toca repasar un elementu que viemos bien de veces na clas: l'apostrofación.

L'apostrofación ye un fenómenu nel que dalgunes pallabres pierden la vocal y añádese un apóstrofu, que ye un signu ortográficu asemeyáu a una tilde.

Ún d'eses pallabres qu'apostrofen ye EL.
Hai tres formes distintes d'escribir el (Pincha na imaxe pa vela más grande)

Una vez vistu l'esquema toca trabayar cola apostrofación. Pinchái nel mensaxe